04/03/2013
Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçilmesinden ve yağma ve köle-efendi ilişkisine dayanan ilişkinin sona ermesinden sonra modern sömürü dönemi başladı. Modern sömürü modernleşmenin olmazsa olmazı aydınlanma, kritik düşünce ve kamusal alanın teşekkülü ve sivil toplum gibi kavram ve kurumlarla yapılmaktadır. Modern dönemde modern sömürü biçimi modern dönemin teknolojik, bilimsel ve akılcı diye tanımlanan bütün yollar kullanılmaktadır. Modern sömürü, sistematik olsun-olmasın farklı şekillerde ve seviyelerde de olsa sömürgeciliğin modern toplumlarda uygunlamasıdır. Modern sömürünün ortatya çıkışının birçok sebebi sayılabilir. Modern sömürü, sömürgeci eski güçlerin düşmüş oldukları ekonomik ve siyasi sıkıntılardan çıkabilmekiçin yapmış oldukları çalışmlar ve saldırılar neticesinde ortaya çıkmıştır. Ekonomide tarımın rolünün azalması ve sanayiye dayalı yeni yaşam biçimleri insanları akın akın fabrikalara gitmesine sebep oldu. Modern sömürü sitemi işçiler arasına da rekbet sokarak işgücünü daha da ucuzlatmıştır. İşçi hakları söylemleri bile işgücünü ucuzlatan bir modern sömürü sistemi ortaya çıkarmıştır.Modern sömürünün günümüzdeki tezahürlerinden en belirhin olanı liberal ekonomik politikalar ve demokrasi götürme sloganlarıdır. Sömürgeci eeski güçler, müflis tüccar eski defterleri karıştırır misali, medeniyeti size biz getirdik bahanesiyle eski sömürgelerine tekrar modern formlarda, yeni icat edilen gelişmiş makinalarla yeniden sömürmeye çalışmaktadırlar. Bu sefer karşılıklı iki devlet gibi anlaşarak gerçekleşmektedir. Modern sömürü biçimlerinden birisi de uluslararası (!) kalite belgesi veren kurumlar, akreditasyon veren kurumlar, standardizasyon kuruluşları, sertifika şirketleri ve laboratuarlar gibi her sektör ve alanla ilgili dizayn ve kontrol edici modern sömürü kuruluşlarının kurulmasıdır. Çünkü bu yapıların birçoğu toplamış oldukları verilerle ajanlık yapan sürdürülebilir modern sömürü sistemlerinin bilgi kaynaklarıdır. Örneğin Avrupa Birliği’nin AR-GE fonlarından yararlanmak isterseniz AB’li katılımcı veya katılımcılar bulmak zorundasınız. Öünkü yapılan AR-GE sonuçlarına onların ulaşması ve bunların sonuçlarına uygun politikalar üretmek ve ortaya çıkacak pazarları kapatmak istiyorlar.Modern sömürü sistemini gönüllü sömürü olarak da adlandırabiliriz. Çünkü eskiden direk askeri işgallerle sömürgeleştirme çalışmalarına karşı insanlar direniyorlardı. Şimdi ise basın-yayın yoluyla, kültürel ve sosyal faaliyet formlarıyla yavaş yavaş nüfuz eden sömürgeciliğe herkes farkında olmadan kabullenmektedir. Bu yönüyle de modern sömürü kanser hastalığına benzetilebilir. Gizliden gizliye yayılan ve toplumun bütün katmanlarını ele geçiren ölümcül bir sinsi hastalıktır. Modern sömürü peşinde olanlar için diktatörlükle demokrasi arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Onlar için aslolan yönetimin nasıllığı değil nasıl yönetecekleridir. Örneğin diktatörleri iktidara onlar getirirler. Bu diktatör eliyle 30-40 yıl sömürürürler. Ondan sonra da birden demokrat kesilirler ve demokrasi adına bu diktatörleri devirirler ve demokrasi yoluyla sömürürler. İngiliz Milletler Topluluğu, Fransızca Konuşan Ülkeler Topluluğu, İspanyolca Konuşan ülkeler Topluluğu, Bağımsız Devletler Topluluğu gibi yapılanlamalar hep modern sömürü sitemlerinin iyi işleyebilmesi için ortaya çıkmış kurumsal yapılardır.Modern sömürü sistemleri güdümlü bir kültür değişimini ve batı teknolojisinn ürünü olan her malı kolaylıklar tüketebilmeye yatkın insan yığınları oluşturarak bütün dünyayı bir bazar haline getirmektir. İnsanların mutluluğunu materyalist formlarla sağlamaya çalışan sürekli tüketim üzerine kurulu bir toplumda intiharların artması veya uyuşturucu kullanımının yagınlaşması modern sömürü sistemleri için bir problem değildir. Onlar için aslolan bunlardan ne kadar kazandıklarıdır. İntihar haberlerinin detaylarını yayınlanmasını uzatarak rating arttırma, uyuşturucu kullanımının arttırılarak da uyuşturucu ticaretinden gelecek kazancı arttırma peşindedirler.Modern sömürü sistemlerinin en temel kavramları liberalizm, rekabetçilik, açık pazar ekonomisi gibi kapitalist ekonominin vazgeçilmezleri şartlar eşit olmadığı için hep modern sömürgci ülkelere ve küresel şirketlere hizmet etmektedir. Modern sömürü sistemlerinin en önemli özelliklerinden birisi de yokediciliktir. Örneğin kendisine rakip olabilecek bir şirketi piyasanın çok üstünde bir fiyatlar teklif ederk satın alırlar ve pazarda tekel oluştururlar. Baktığınız zaman altı tane ayrı deterjan firması görürsünüz fakat hepsinin isimleri farklı olmasına rağmen tek bir firmanındır. Modern sömürü döneminde özellikle üçüncü dünya diye tabir edilen ülkelerde istikrarlı bir ekonomiyi ortaya çıkarmak ve devamını sağlayacak için yüksek öğretim kuurmları modern sömürü sitemlerinin iyi çalışabilmesi için kullanılmaktadır. İktisat fakültelerinde sadece kapitalist ekonominin genel-geçer model olarak sunulması, faizsiz hiçbir sistemin kurulamayacağı önşartlarıyla herkesi küresel sömürü düzeninin bir parçası yapmak için çalışmaktadırlar. Modern sömürü biçimlerine ve onun aktörlerine karşı mücadele etmek klasik sömürgeciliğe karşı mücadele etmekten kat be kat daha fazla zordur.
